20.08.2025 tarihinde Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürü Sayın Kadir ÇOKÇETİN İstanbul’a gelerek yavru goril Zeytin’in doğal yaşam alanına gönderilmesi hakkında basın mensuplarına röportaj verdi. Sayın ÇOKÇETİN yaptığı açıklamada;
“Bilindiği üzere 2024 yılının son günlerinde, İstanbul Havalimanı’nda Türk Hava Yolları (THY) nakil deposunda gerçekleştirilen kontroller sırasında, Nijerya’dan Tayland’a gönderilmek istenen bir kargo içinde, hepimizi derinden etkileyen bir yavru goril bulundu.
Yapılan incelemelerde gorilin, Nesli Tehlike Altında Olan Yaban Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme’ye yani kısa adı CITES olan sözleşmeye aykırı şekilde, belgesi olmadan yaban hayatı ticaretine konu edildiği tespit edildi ve yavru gorile ekiplerimizce el konuldu.” dedi. Sayın ÇOKÇETİN konuşmasına şöyle devam etti.
“Sevgili Zeytin, ilk bulunduğu anda oldukça ürkek ve bitkin bir haldeydi. Ancak o günden itibaren, hayvan refahı ilkelerinden asla taviz vermeden, ülke olarak CİTES ekibimiz, uzman veteriner hekimlerimiz ve özel bakıcılarımız eşliğinde bakım altına alındı. İstanbul’daki ruhsatlı bir hayvanat bahçesinde güvenli, izole ve steril bir ortamda yaşamını sürdürdü. Düzenlenen anket sonucu vatandaşlarımızın yoğun ilgisiyle “Zeytin” ismi verilen yavru goril kısa zamanda hepimizin Zeytin’i oldu.”dedi.
“Zeytin’in hikâyesi sadece Türkiye’de değil, dünya kamuoyunda da yankı buldu. Uluslararası düzeyde, özellikle Birleşmiş Milletler CITES Sekretaryası tarafından süreç yakından izlendi.
Goriller, CITES kapsamında en yüksek koruma düzeyi kategorisinde bulunan türler arasında yer alıyor. CITES Sözleşmesi’ne göre, gorili ihraç eden ülkenin geri talep edebilme hakkına sahip olması sebebiyle Nijerya tarafından iade işlemi konusunda ülkemize resmi talepte bulunuldu. “ diyerek şu konunun altını da önemle çizerek devam etti.
“Şunun altını önemle çizmek isterim ki Zeytin’in sağlığı, güvenliği ve yaşam hakkı bizim için her şeyden önemlidir. Bu nedenle iadeye ilişkin süreci başlatmadan önce;
• Hayvanın tekrar yasa dışı ticarete konu edilmeyeceğine dair güvence alınmasını,
• Sadece gorillerin bulunduğu bir rehabilitasyon merkezine yerleştirilmesini ön şart olarak belirledik.
• İklim koşullarının uyumluluğu ve
• Yolculuğun tüm aşamalarının Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği kurallarına uygun şekilde gerçekleştirilmesi koşullarının sağlanmasına dikkat ettik.
• Bu doğrultuda, ilgili tüm kurumlarla iş birliği içinde Zeytin’in güvenli ve kalıcı dönüşü için hazırlıklarımızı sürdürüyoruz. Henüz uçuş tarihi kesinleşmedi. Ancak yolculuk sürecinde sona yaklaşmış bulunuyoruz.
Sevimli gorilimiz Zeytin, artık geldiği günkü gibi değil. 9 kilo 400 gramken aldığımız o minik goril, bugün 16 kilo 200 grama ulaştı. 62,5 cm’lik boyu 80 cm oldu. Artık göğsüne vura vura oynuyor, bakıcılarıyla güreşiyor, halatlara tırmanıyor. Eskiden korkuyla bakan gözlerinde, artık yaşam sevinci var.” diye belirtti.
Sözlerine “Evet biz Zeytin’i çok sevdik. Ona ev sahipliği yapmaktan, sağlığına kavuştuğunu görmekten mutluluk duyduk. Ama ait olduğu yere onu uğurlamak da bizim üzerimize düşen bir görev. Zeytin’in iadesine ilişkin tüm hazırlıklar büyük bir özenle yürütülüyor. Süreç tamamlandığında Zeytin, Türk Hava Yolları’nın desteğiyle, kurallara uygun bir şekilde yola çıkacak.” diyerek devam ettikten sonra
“Bu sürecin başından itibaren emeği geçen Gümrük Muhafaza ekiplerine, veteriner hekimlerimize, bakıcımıza, sürecin sağlıklı şekilde yürütülmesini sağlayan DKMP personeline ve nakil işlemini gerçekleştirecek olan Türk Hava Yolları’na teşekkür ediyorum.Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü olarak, yasa dışı yaban hayatı ticaretiyle mücadelemizi kararlılıkla sürdüreceğimizi de bir kez daha belirtmek istiyorum.” diyerek röportajını tamamladı.